همه کسبوکارهاییکه در جامعه در حال فعالیت هستند، ممکن است به هر دلیلی به دیگران خسارت جانی و مالی وارد کنند. در این حالت فرد موردنظر در مقابل زیانی که به دیگران وارد کرده، مسئول بوده و باید خسارات آن را جبران کند. این موضوع در قانون هم آمده است بهطوری که طبق قانون مسئولیت مدنی ایران، همه افرادی که در جامعه بهصورت حقیقی یا حقوقی در حال فعالیت هستند، در قبال زیان یا صدمات وارده به دیگران مسئول بوده و نسبت به جبران آن باید اقدام نمایند. بااینحال بعدازوقوع این حادثه ممکن است خیلی از کسبوکارها نتوانند این خسارت را جبران کنند. در این حالت داشتن بیمهنامه مسئولیت مدنی میتواند این خسارات را جبران کند. در این مقاله به انواع بیمه مسئولیت و کارکرد هریک از آنها میپردازیم.
بیمهنامه مسئولیت دارای انواع مختلفی است که هر یک کاربردهای متفاوتی دارد. سه نوع از بیمهنامه مسئولیت به شرح زیر است:
معمولا کاربرد بیمه مسئولیت مدنی در صنعت بیمه بیشتر از سایر بیمههای مسئولیت است. در بیمه مسئولیت مدنی بیمهگذار براساس قانون تعهداتی دارد که اگر حادثه یا اتفاقی رخ دهد، باید پاسخگو باشد. در قانون بیمه مسئولیت مدنی تعهداتی برای بیمهگذار دیده میشود که براساس آن، اگر حادثه یا اتفاقی رخ دهد، بیمهگذار باید پاسخگو باشد و خسارت وارده جانی یا مالی را به فرد یا افراد آسیبدیده (دیگران) پرداخت کند.
بیمه مسئولیت مدنی بهدلیل اختلاف بسیار در میزان ریسک مسئولیتها، انواع مختلفی دارد و برای افراد مختلف در مسئولیتهای گوناگون تعریف شده است. در زیر 4 نوع بیمه مسئولیت مدنی شامل بیمه مسئولیت مدنی عمومی، بیمه مسئولیت مدنی حرفهای، بیمه مسئولیت مدنی تولیدکنندگان کالا و بیمه مسئولیت مدنی حرفهای پزشکان و پیراپزشکان آمده است:
شما با داشتن بیمه مسئولیت مدنی عمومی، در مقابل خسارات مالی و جانی غیرعمد که در فعالیتها و کارهای روزانه به دیگران وارد میشود، بیمه میشوید.
این بیمه، تعهد اشخاص درمقابل افراد ثالث در ارتباط با مشاغل را بیان میکند. بهطور کلی این نوع بیمه مسئولیت، انواع گوناگونی دارد که بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان، بیمه مسئولیت مهندسی و بیمه مسئولیت پزشکان ازجمله این موارد است. در این مقاله به تعدادی از آنها میپردازیم.
درواقع بیمه مسئولیت مدنی تولیدکنندگان کالا، تعهد تولیدکننده در برابر مصرفکننده است. براساس تعهدات این بیمه درصورتیکه کالای تولید شده باعث ایجاد زیان مالی یا جانی برای مصرفکننده شود، این بیمهنامه ضرر و زیان وارد شده را جبران میکند. این بیمه معمولا برای فروشندگان و توزیعکنندگان نیز استفاده میشود.
بیمه مسئولیت مدنی حرفهای پزشکان و پیراپزشکان مواردی مانند خطا، اشتباه و کوتاهی پزشکان و پیراپزشکان را در عملهای جراحی و آزمایشها را طبق بیمهنامه پوشش میدهد. در این نوع بیمه همه تعهدات قانونی پزشک نسبت به بیمار، به شرکت بیمه انتقال مییابد.
در صورتیکه پزشک اقدام به درمان بیمار کرده یا دستور درمان او را صادر نماید، در این حالت بیمه مسئولیت پزشکان طبق بیمهنامه، تعهد پزشک را در مقابل بیمار بر عهده میگیرد.
در صورتیکه زیانها و خسارتهای زیر رخ دهد بیمه مسئولیت پزشکان آن را تحت پوشش قرار میدهد. به دو صورت بیمه مسئولیت پزشکان غرامت پرداخت میکند. این موارد عبارتند از:
در خصوص پرداخت غرامت فوت در بیمه مسئولیت، در صورتیکه بیمار بهدلیل قصور و اشتباه پزشک یا پیراپزشک فوت کند، وراث قانونی او میتواند غرامت دریافت کند. میزان این غرامت برابر با مبلغ دیه در ماههای عادی یا ماههای حرام خواهد بود.
در مورد پرداخت غرامت نقض عضو نیز اگر اشتباه و قصور پزشک یا پیراپزشک باعث ایجاد نقص عضو در بیمار شود، بیمه باید خسارت بیمار را پرداخت نماید. حداکثر مبلغ تعهد این خسارت ازجانب پزشک (بیمهگذار) تعیین میشود و بیمه مسئولیت پزشکان تا میزان مبلغ تعیین شده باید هزینه خسارت را پرداخت کند.
البته مواردی مانند انجام فعالیت خارج از تعهدکاری و صنفی پزشک و پیراپزشک، استفاده از مشروبات الکلی، استعمال مواد مخدر یا داروی خواب پزشک، فعالیتهای خارج از ضوابط پزشکی یا خلاف قوانین و مقررات، آسیب به دلیل تشعشعات یونیزه کننده یا رادیو اکتیو و انرژی هستهای و هرگونه خسارت ناشی از عدم النفع تحت پوشش این بیمه قرار نمیگیرد.
این بیمه مسئولیت کارفرمایان را در برابر زیانهای وارده به کارکنان و کارمندان به عهده میگیرد. طبق بیمه مسئولیت مدنی کارفرما، در صورتیکه حادثهای رخ دهد، بیمه ضررهای مالی و جانی وارده شده را تحت پوشش قرار میدهد. در این نوع بیمه همه کارمندان یا کارگران استخدامی، قراردادی، روزمزد و.. میتوانند تحت پوشش این بیمه قرار گیرند.
در این بیمهنامه مسئولیت حرفهای مهندسین در ساختمانها در امور طراحی، محاسبه و بازرسی ساختمانی تحت پوشش قرار میگیرد. طبق قوانین مسئولیت مهندسین نسبت به مالکین ساختمانها، افراد ثالث (مانند همسایگان، عابرین و …) و کارکنان اجرایی پروژه ساختمانی تحت پوشش بیمهای قرار میگیرند. دراین بیمهنامه آسیب بدنی تا میزان دیه قانونی برای هر نفر و برای خسارت مالی طبق درخواست مهندس طراح است.
این بیمه طبق قانون و به صورت یک توافق قراردادی میان دوطرف منعقد میشود. بیمه مسئولیت قراردادی، تعهد اشخاص در قبال قرارداد ضمنی و صریحی است که فرد به علت کمکاری و کوتاهی برعهده میگیرد.
بیمه مسئولیت متقابل در واقع تعهدی متقابل در مقابل افراد دیگر است. به عبارتی این نوع بیمه تعهدی یک جانبه از سمت یک شخص به شخص دیگر بهحساب میآید. بیمه مسئولیت متقابل درکنار پوششهای بسیار زیادی که ارائه میدهد از انعطاف بسیاری مطابق با شرایط بیمهگذار برخوردار است.
معمولا تعداد دفعات زیانهای تحت پوشش، در قیمت انواع بیمههای مسئولیت موثر است. به عبارتی در بیمهنامههای مسئولیت با ذکر تعداد دفعات زیانهای اصلی، مبلغ حق بیمه براساس آنها محاسبه میشود. همچنین بیمهگذار میتواند تقاضای پوشش زیانهای اضافی را نیز داشته باشد، که حقبیمه این موارد نیز به حقبیمه اصلی اضافه میشود که در این حالت در مقابل هر پوشش اضافی مبلغی به حقبیمه اضافه خواهد شد.
بیمه مسئولیت مدنی مزیتهای مختلفی دارد و میتواند کمکهای زیادی به بیمهگذار در زمان وارد کردن خسارت جانی و مالی به دیگران، ارائه کند. هدف انواع بیمه مسئولیت، جبران خسارتهای وارده بر اثر تقصیر یا خطای بیمهگذار به دیگران است که باید خسارات مالی و جانی آن جبران شود. بااینحال بیمه مسئولیت تنها در صورتی خسارات را جبران میکند، که مسئولیت آن برعهده بیمهگذار باشد.