نسخه الکترونیکی پزشکی جایگزینی مدرن برای نسخههای کاغذی است که در سیستم بهداشت و درمان ایران بهکار گرفته میشود. در سالهای اخیر، با رشد فناوری اطلاعات و تغییر سبک ارائه خدمات درمانی، توجه به خرید بیمه تکمیلی و بهرهمندی از امکانات نسخهنویسی الکترونیکی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. این روش از فناوری اطلاعات برای تجویز و ثبت داروها توسط پزشکان استفاده میکند. از طریق این سیستم، خطاهای نسخهنویسی کاهش پیدا کرده و دقت در تجویز داروها افزایش مییابد. همچنین اطلاعات بیمار بهصورت ایمن ذخیره شده و دسترسی به آن برای سازمانهای مرتبط راحتتر است. نسخه الکترونیکی به پزشکان این امکان را میدهد که نسخههای دارویی را بهصورت دیجیتال صادر کرده و بیماران بدون نیاز به دریافت نسخه کاغذی، با ارائه کد ملی یا کد رهگیری در داروخانهها داروی خود را دریافت کنند. این سیستم با حذف کاغذبازیهای سنتی و افزایش شفافیت در فرآیند تجویز و مصرف دارو، گام مهمی در بهبود کیفیت خدمات درمانی برداشته است. از دیگر ویژگیهای نسخه الکترونیکی میتوان به امکان ثبت سوابق پزشکی، کاهش خطاهای پزشکی، دسترسی سریع به اطلاعات بیماران توسط پزشکان و کاهش تقلبهای احتمالی در تجویز دارو اشاره کرد. این سیستم با هماهنگی بین پزشکان، داروخانهها و سازمانهای بیمهگر، به افزایش کارایی و تسهیل امور درمانی کمک شایانی کرده است.
بعد از تجویز دارو توسط پزشک، نسخه الکترونیکی در سامانههای بیمه ثبت شده و یک کد رهگیری برای بیمار ارسال میشود. بیمار میتواند با مراجعه به سامانه بیمه موردنظر و وارد کردن اطلاعات، نسخه خود را مشاهده کند.
پزشکان میتوانند از طریق سامانههای نسخهنویسی مانند مدی مدیا، دکتر نکست و مداریو نسخه بیماران را ثبت کنند.
تکمیل اطلاعات هویتی و شماره تماس
تایید مشخصات از سوی سازمان نظام پزشکی
ورود به پنل کاربری و ثبت نسخه الکترونیکی
نسخه ویزیت: برای ثبت مراجعه بیمار به پزشک
نسخه دارو: تجویز دارو همراه با دوز و دستور مصرف
نسخه خدمات: تجویز خدمات درمانی مانند فیزیوتراپی
نسخه پاراکلینیکی: آزمایشها، تصویربرداریها و سایر خدمات تشخیصی
منشی پزشک نیز میتواند پذیرش بیماران را انجام دهد. برای این کار ابتدا باید در سامانه ثبتنام کرده و پزشک وی را در سیستم تایید کند.
ارائه کد ملی به داروخانه برای مشاهده نسخه در سامانه
در صورت قطع بودن سامانه، نسخه روی کاغذ با درج کد ملی نوشته میشود
بررسی نسخه توسط داروساز و تحویل دارو به بیمار
بهطور کلی، نسخههای الکترونیکی تا ۲ ماه اعتبار دارند، اما برای برخی بیماران خاص، این مدت ممکن است تغییر کند.
قطعی و کندی سامانه: ممکن است گاهی سیستم دچار اختلال شود و بیماران به داروخانههای دیگر مراجعه کنند.
حریم خصوصی بیماران: نگرانیهایی در خصوص امنیت اطلاعات بیماران وجود دارد.
عدم آشنایی برخی پزشکان با سیستم: نیاز به آموزش پزشکان و منشیها برای استفاده از سامانه.
مشکلات فنی: نیاز به بهبود زیرساختهای فناوری برای افزایش سرعت و دقت سیستم
نیاز به اینترنت پایدار: عدم دسترسی به اینترنت پرسرعت ممکن است مشکلاتی را برای پزشکان و بیماران ایجاد کند.
پزشک باید دارای امضای الکترونیکی معتبر باشد.
در صورت قطعی اینترنت، نسخه بهصورت دستی نوشته شده و بعداً در سامانه ثبت میشود.
در صورت عدم تطابق کد ملی بیمار در سامانه، باید به سازمان بیمه مراجعه کند.
بیماران باید از اطلاعات نسخه خود آگاه باشند تا در دریافت دارو مشکلی نداشته باشند.
نسخه الکترونیکی تحولی بزرگ در نظام سلامت و پزشکی ایران است که باعث کاهش هزینهها، افزایش دقت در تجویز داروها و بهبود کیفیت خدمات درمانی میشود. این سیستم، با دیجیتالی کردن فرآیند نسخهنویسی، فرآیندهای درمانی را تسریع کرده و شفافیت را افزایش داده است. با حذف وابستگی به نسخههای کاغذی، بیماران میتوانند تنها با ارائه کد ملی، داروهای مورد نیاز خود را دریافت کرده و پزشکان نیز به تاریخچه درمانی بیماران دسترسی سریعتری داشته باشند. علاوه بر مزایای فراوان، نسخه الکترونیکی چالشهایی مانند قطعی سامانه، نیاز به آموزش پزشکان و کارکنان درمانی، و اطمینان از امنیت دادههای بیماران را نیز به همراه دارد. با این حال، با توسعه زیرساختهای فناوری اطلاعات و حمایت نهادهای بهداشتی و بیمهای، این چالشها به تدریج کاهش مییابند. همچنین، با بهروزرسانی مداوم سامانهها و آموزش کادر درمان، میتوان از مزایای بیشتر این سیستم بهرهمند شد.